EYT’yi Kaçıranlara 3600 Günle Erken Emeklilik Fırsatı
EYT düzenlemesinden yararlanamayan milyonlarca çalışan için erken emeklilik konusunda yeni bir kapı aralanıyor. Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından uygulanan fiili hizmet süresi zammı, bilinen adıyla yıpranma payı, belirli meslek gruplarına 3600 gün primle erken emeklilik imkânı sağlıyor. Bu uygulama sayesinde emeklilik yaşı 3 yıla kadar geri çekilebiliyor.
EYT düzenlemesinden yararlanamayan milyonlarca çalışan için Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kapsamında farklı erken emeklilik yolları bulunuyor. Bunların başında fiili hizmet süresi zammı, kamuoyunda bilinen adıyla yıpranma payı geliyor. Bu uygulama sayesinde belirli meslek gruplarında çalışanlar, 3600 gün prim şartını yerine getirerek emeklilik yaşını 3 yıla kadar öne çekebiliyor.
3600 Günle Erken Emeklilik Nasıl Mümkün Oluyor?
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 40. maddesi uyarınca, ağır ve yıpratıcı işlerde çalışanlara her yıl için 60, 90 ya da 180 gün arasında ek prim süresi tanınıyor. Bu sürenin yarısı prim gününe eklenirken, diğer yarısı emeklilik yaşından düşülüyor. Böylece çalışanlar hem prim hem de yaş avantajı elde edebiliyor.
Örneğin 20 yıl boyunca yılda 90 gün fiili hizmet süresi zammı alan bir çalışan toplamda 1.800 gün kazanmış oluyor. Bunun 900 günü prim gününe eklenirken, 900 günü emeklilik yaşından düşülüyor. Bu durum, özellikle EYT kapsamına giremeyenler için önemli bir erken emeklilik kapısı anlamına geliyor.
Kimler Yıpranma Payından Yararlanabiliyor?
Fiili hizmet süresi zammından yararlanabilecek meslek grupları kanunla net şekilde belirlenmiş durumda. Bu kapsama giren başlıca meslekler şunlar:
Yer altı maden işçileri
Radyasyonla çalışan sağlık personeli
Emniyet mensupları ve polisler
Türk Silahlı Kuvvetleri personeli
Basın ve gazetecilik sektöründe çalışanlar
Demir ve çelik sanayisinde görev yapan işçiler
Yer altı madencilerinde yaş indirimi için üst sınır bulunmazken, emniyet ve TSK personeli için bu avantaj en fazla 8 yıl ile sınırlı tutuluyor. Bu haktan yararlanabilmek için ilgili mesleklerde en az 3600 gün çalışmış olma şartı aranıyor.
Doğum ve Askerlik Borçlanmasıyla Ek Avantaj
Kadın çalışanlar, sigorta başlangıcından sonra doğan çocukları için doğum borçlanması yapabiliyor. En fazla üç çocuk için, çocuk başına iki yıl olmak üzere toplamda altı yıla kadar prim kazanılabiliyor. Erkek çalışanlar ise askerlik sürelerini borçlanarak sigorta başlangıç tarihlerini geriye çekebiliyor.
Bu borçlanmalar doğrudan yaş indirimi sağlamasa da prim gününü artırarak emekliliğin daha erken tarihe çekilmesine dolaylı katkı sunuyor.
Başvuru Süreci Nasıl İşliyor?
Fiili hizmet süresi zammı ve borçlanma işlemleri için başvurular SGK il ve ilçe müdürlüklerine yapılıyor. İşveren tarafından SGK’ya bildirilen hizmet süreleri esas alınırken, doğum ve askerlik borçlanmaları için SGK-025 Borçlanma Talep Formu kullanılıyor. Başvuru sonuçları e-Devlet sistemi üzerinden de takip edilebiliyor.